Κράτος

  Καταρχήν είμαι αντίθετος με τα εμπόδια που τίθενται ανάμεσα στους ανθρώπους, είτε πρόκειται για σύνορα, κράτη, έθνη, είτε για στεγανά, προκαταλήψεις.Πρόσφατα είχα μια συζήτηση με φίλο γύρω από το ζήτημα του κράτους, τι είναι κράτος και την αναγκαιότητα της δόμησης της αστικής κοινωνίας γύρω από αυτό.

  Η αρχική χροιά του κράτους και των κρατικών δομών είχε ως σημείο αναφοράς τον μονάρχη, τον μεγαλογαιοκτήμονα ή τον φαιουδάρχη, ανάλογα με την ιστορική περίοδο που εξετάζει κανείς, και την  περιοχή στην οποία ασκούσε την εξουσία του σε ένα άτυπο κοινωνικό συμβόλαιο με τον τοπικό πληθυσμό οι οποίοι σε αντάλλαγμα έπαιρναν κάποιες υποτυπώδεις παροχές.Το κράτος λοιπόν ενσαρκωνόταν σε ένα πρόσωπο και καθοριζόταν από αυτό.

  Περίπου την εποχή της γαλλικής επανάστασης η έννοια αυτή του κράτους ήδη είχε αρχίσει προοδευτικά να υποχωρεί και με την ενισχυμένη από τον εκχρηματισμό και την βιομηχανοποίηση της οικονομίας αστική τάξη αποφασισμένη να αποταχθεί από τα δεσμά και τις βουλήσεις του εκάστοτε εξουσιάζοντος απέκτησε νέα υπόσταση.Το κράτος έτσι άρχισε να μετατρέπεται σε έναν τύποις ανεξάρτητο φορέα παροχής των υπηρεσιών και προνομίων που προσέφεραν ως τότε οι μονάρχες και συνόψιζε τους στόχους και τα συμφέροντα του έθνους ή των εθνών τα οποία το συναποτελούσαν.Η πορεία του κράτους ως υποκειμένου από εκείνο το σημείο της ιστορίας ποικίλει και απαιτεί τρομερή εμβάθυνση.Μέσο διαχείρισης και διανομής του κεφαλαίου, αστικός αναγκαίος συμβιβασμός, όργανο εξυπηρέτησης συμφερόντων, οργανισμός στην υπηρεσία των πολιτών, όργανο καταστολής;Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, ή και τίποτα από αυτά, ανάλογα με την σκοπιά, την κοινονικοοικονομική θεωρία που εφαρμόστηκε και κυριάρχησε ανά περιοχή.Η διάσπαση κράτους-έθνους και η συνεχής εξέλιξη της ουσίας του πιστεύω πως είναι πάντως τα μόνα αναμφισβήτητα δεδομένα την σημερινή εποχή.
  Ας προχωρήσουμε από αυτήν την συζήτηση αντικειμένου της ιστορίας και της θεωρίας, με το τόσο δυσδιάκριτο περιεχόμενο και τα αχανή όρια και ας περάσουμε σε ένα ζήτημα πιο απτό, επί του οποίου θα ήθελα πολύ να ακούσω και άλλες απόψεις.Πως θα έπρεπε να είναι το κράτος σήμερα;Τι θα έπρεπε να είναι κράτος;
  Αναμφισβήτητα στο καπιταλιστικό σύστημα της ακραίας ελευθερίας της αγοράς και των μονοπωλίων, όπου ιδιώτες, δανειστές, "αγορές", οίκοι αξιολόγησης στέκονται δίπλα στα κράτη ως ισάξιοι συνομιλητές, ως ισάξια υποκείμενα το μέγεθος του κράτους δείχνει να έχει συρρικνωθεί.Ο καπιταλισμός χρησιμοποίησε τις κρατικές δομές για να ενισχύσει και να εδραιώσει την κυριαρχία των μονοπωλίων και των ισχυρών.
  Αν δεχθούμε λοιπόν την κοινωνική και οικονομική αναγκαιότητα της ύπαρξης του κράτους με την μορφή που σήμερα έχουν οι κοινωνίες, αυτό δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να γίνεται με την μορφή ενός μοχλού πίεσης και εκμετάλλευσης του πληθυσμού, ενός μοχλού εφαρμογής ορισμένων πολιτικών και οικονομικών τακτικών της άρχουσας τάξης και οργάνου καταστολής.Στα μάτια μου το κράτος θα έπρεπε να είναι απλώς ένα μέσο, ένας οργανισμός υπέρ του πολίτη και για τον πολίτη, παροχής και διασφάλισης των απαραιτήτων κοινωνικών παροχών, της πρόνοιας, της υγείας, της Παιδείας.Ένας οργανισμός που θα λειτουργεί για την ευημερία της κοινωνίας και θα προσφέρει όσα η ιδιωτική πρωτοβουλία κρίνεται ανίκανη να παράσχει.Ένας ανώτερος επόπτης τήρησης του ουσιαστικού δικαίου και της ουσιαστικής νομιμότητας, όχι της νομιμότητας των νοικοκυραίων και των αφεντικών και της καταπολέμησης των κοινωνικών ανισοτήτων και της εκμετάλλευσης του ενός ανθρώπου από τον άλλο, ένας προασπιστής της ελευθερίας και όχι κάτι που θα την περιορίζει.Ένα κράτος δηλαδή με πυλώνες του την προσφορά της μέριμνας, την πρόνοια σε κάθε επίπεδο για όλους, την Παιδεία, την οικονομική εποπτεία για την αποφυγή της ματαιοδοξίας και των ανισοτήτων που ο, δύσκολος να ανατραπεί, καπιταλισμός ενισχύει και προκαλεί.
  Έτσι κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να είναι το κράτος, πάντα στα πλαίσια αυτού του σάπιου συστήματος στο οποίο ζούμε.Ένα αναγκαίο κατά την γνώμη μου κακό στην υπηρεσία του λαού, για να διαχειριστεί και να εκφράσει τα δικά του και μόνο συμφέροντα απέναντι στο κεφάλαιο και όχι απέναντι στα άλλα κράτη.Ουτοπικό και ανεφάρμοστο;Για εμένα μου όχι, για αυτό και πρέπει να παλέψουμε ιδιαίτερα τώρα για την ανατροπή, για να τελέσει ξανά το κράτος υπό την εξουσία του λαού, να πάρει ξανά την εντολή του και να τον υπηρετήσει.